علائم پارگی رباط صلیبی زانو + [ روش تشخیص و درمان سریع ]

دانستن علائم پارگی رباط صلیبی زانو برای هر فردی ضروری است؛ زیرا با بدون وجود رباط صلیبی انسان قادر به حرکت و راه رفتن نخواهد بود! پاره شدن رباط صلیبی زانو به دلایل مختلفی ممکن است برای هر شخصی پیش آید. عموماً می‌شنویم که ورزشکارانی علی‌الخصوص فوتبالیست‌ها و والیبالیست‌ها (بطورکل ورزش‌هایی که جهش و چرخش زیادی بر روی مفاصل زانو ایجاد می‌کنند) دچار پارگی و در رفتگی رباط صلیبی شدند. این اتفاق فقط برای ورزشکاران نیست، افراد مسن و حتی افراد جوانی که فشار بیش از حد به زانوهایشان وارد کنند نیز دچار پارگی می‌شوند.

رباط صلیبی جزوی مهم از بدن انسان است که برای نگه‌داری مفاصل و استخوان‌های زانو وجود دارد. اگر این رباط‌ها و سایر رباط‌ها نباشند مفاصل به خوبی در جای خود قرار نخواهند گرفت و انسان به درستی قادر به حرکت دادن اندام‌های حرکتی خود نیست.

همه ما باید با علائم پارگی رباط صلیبی آشنا باشیم زیرا اگر یک زمانی رباط پاره کردیم، به موقع متوجه شویم و تشخیص دهیم و به به پزشک مربوطه مراجعه کنیم. در ادامه این مقاله در مورد علائم پارگی رباط صلیبی و نحوه درمان آن صحبت خواهیم کرد.

علائم پارگی رباط صلیبی

بدون هیچ مقدمه‌ای ابتدا علائم پارگی رباط صلیبی را بررسی کنیم سپس توضیحات تکمیلی را ارائه می‌دهیم:

• درد شدید پس از آسیب
• تورم و التهاب پس از آسیب
• درد به هنگام ایستادن بر روی پای ضربه خورده
• عدم توانایی در راه رفتن (کاهش دامنه حرکتی)
• احساس خالی کردن و شل شدن زانو
• عدم ثبات مفصل زانو به خصوص در فعالیت‌های سنگین
• آب آوردن زانو هنگام فعالیت
• کبود شدن نواحی آسیب دیده
• عدم خم و راست کردن زانو

این مواردی که نام بردیم همگی از مهم‌ترین علائم پارگی رباط صلیبی هستند. علائم پارگی رباط زانو را که در بالا بیان کردیم را به خوبی مطالعه کنید و از آن آگاهی کامل بدست آورید. چرا که ممکن است یک روزی در اثر یک اتفاق یا آسیب رباط صلیبی شما پاره شود. بنابراین در آن زمان اگر به علائم پارگی رباط صلیبی واقف باشید متوجه خواهید شد. البته نیاز به این نیست که کاملاً تشخیص دهید، صرفاً با دیدن علائم مشابه خود را به مطب پزشک برسانید تا او با بررسی علائم تشخیص خود را به شما بگویید.

علائم پارگی رباط صلیبی قدامی با رباط صلیبی خلفی هیچ فرقی ندارند. درکل رباط صلیبی نامی است که بر روی این دو رباط قرار دادند. زیرا به شکل به‌علاوه (+) یکدیگر را قطع می‌کنند و حالت صلیب دارند. به رباطی که در جلو قرار دارد رباط صلیبی قدامی و به رباطی که در عقب آن قرار گرفته است، رباط صلیبی خلفی گفته می‌شود.

گاهی مواقع مینیسک زانو هم به همراه رباط صلیبی دچار پارگی می‌شود، علائم پارگی رباط صلیبی و مینیسک زانو تا حد زیادی مشترک است. با این حال خود پزشک متخصص به خوبی می‌تواند تشخیص دهد که آیا مینیسک زانو هم پاره شده یا خیر!

چرا رباط صلیبی پاره می‌شود؟

به علت فشار بیش از حد و خارج از محدوده تحمل! پاسخ ساده و درست همین است، حالا می‌خواهیم بدانیم که چگونه این فشار ایجاد می‌شود و تحت چه شرایطی اینگونه پارگی بوجود می‌آید. درواقع همانطور که می‌دانیم یکی از شایع‌ترین دلایل پاره شدن رباط صلیبی آسیب‌های ورزشی است. همه ما تا به حال به گوشمان خورده که یک ورزشکاری به خصوص (فوتبالیست، والیبالیست و بستکتبالیست) دچار پارگی رباط صلیبی شده باشد.

ورزشکاران برای اینکه جهش‌ها و چرخش‌هایی در حین ورزش داشته باشند از نیروی ران و زانوی خود کمک بسیاری می‌گیرند. درحالتی که فشار بیش از حد حین چرخش مفصل ران بر روی مفصل زانو وارد شود، پارگی رباط صلیبی زانو را در پی خواهد داشت.  

آیا با رباط صلیبی پاره میتوان راه رفت؟

راه رفتن با رباط صلیبی پاره به شدت دردناک و چالش‌برانگیز خواهد بود. بهتر است بگوییم راه رفتن با رباط صلیبی پاره کار اشتباهی است. شما حتی اگر عمل هم کرده باشید باید تا یک مدت چند ماهه استراحت کامل باشید. بسیاری از افراد این مسئله را رعایت نمی‌کنند و علائم پارگی مجدد رباط صلیبی بعد از عمل برایشان نمایان می‌شود.

روش های پیشگیری از پارگی رباط زانو

طبق معمول همانطور که همه ما می‌دانیم همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. چه اقدامات پیشگیرانه‌ای برای پارگی رباط صلیبی می‌توان انجام داد؟ تقویت عضلات و قدرت بدنی یکی از بهترین اقدامات برای پیشگیری از پارگی رباط صلیبی زانو به حساب می‌آید. اما چرا ورزشکاران با اینکه عضلات قوی تر و بدنی مستحکم‌تر دارند بیشتر در معرض آسیب به رباط زانو هستند؟ ببینید برای هر ورزشکاری احتمال پارگی رباط وجود دارد اما آنها باید بیشتر از هرکسی حواسشان را جمع کنند تا فشار نادرستی به مفاصل زانوهایشان وارد نشود.

بسیاری از پزشکان تاکید می‌کنند که گرم کردن مفاصل زانو با نرمش‌های خاص همواره یکی از مهم‌ترین اقدامات برای جلوگیری از آسیب‌های عضلانی و پارگی رباط قلمداد می‌شود. بنابراین اگر ورزشکار هستید هیچوقت بدون گرم کردن به فعالیت ورزشی نپردازید.

تشخیص پارگی رباط صلیبی

مسئله‌ای که قبل از درمان پارگی رباط زانو مطرح می‌شود، تشخیص آن است. پزشکان به طور کل با دو روش تشخیص می‌دهند که آیا رباط صلیبی پاره شده یا خیر! روش اول معاینات بالینی، روش دوم تصویربرداری (MRI). روش معاینه بالینی همیشه به عنوان اولین اقدام پزشک برای تشخیص استفاده می‌شود. در این روش برخی تست‌ها وجود دارد که پزشک به پارگی این رباط پی می‌برد.

برخی مواقع ممکن است معاینات بالینی کمی شک بر انگیز باشد، به همین دلیل پزشکان برای اینکه تشخیص خود را تایید کنند و به اطمینان کامل برسند از روش‌های تصویر برداری از زانو استفاده می‌کنند. پس از تشخیص درست، مرحله درمان پارگی رباط زانو آغاز می‌شود.  

تشخیص و تست پارگی رباط صلیبی در خانه

اگر متوجه درد و برخی از علائم پارگی رباط زانوی خود شدید می‌توانید با انجام برخی تست‌ها در خانه به پارگی و در رفتگی رباط صلیبی پی ببرید. برای انجام این تست مطابق تصویر زیر، روی زمین بنشینید و پای مشکوک به آسیب دیدگی را کمی بالا بیاورید.

در اینجا چند سانت پایین‌تر از بخش کشکک زانو (کاسه زانو) خود و قسمت‌های بالایی ساق پای خود را با دو دست محکم بگیرید. حال سعی کنید ساق پا را به سمت بالا و پایین حرکت دهید. اگر حرکت قابل توجهی مشاهده کردید و دیدید که مفاصل زانو به راحتی و به مقدار زیادی جابجا می‌شود همین موضوع نشان‌دهنده پارگی رباط صلیبی است.

در صورتی که همچنان با انجام این تست به‌خوبی نتوانستید تشخیص دهید، پای مخالف را که دچار آسیب دیدگی نشده و سالم است را تست کنید. مقدار جابجایی زانو در دو پا را مقایسه کنید. اگر در پای سالم متوجه هیچ حرکتی نشدید ولی دیدید که پای آسیب دیده حرکت قابل توجه‌تری دارد پس می‌توان نتیجه گرفت که احتمالاً رباط پاره کرده است. به منظور درک بهتر از نحوه تست، می‌توانید چند مورد فیلم تست پارگی رباط صلیبی را در اینترنت پیدا کنید و روند انجام این تست را به خوبی متوجه شوید.

روش های درمان پارگی رباط زانو

برای درمان پارگی رباط زانو چند روش از جمله درمان با استراحت کامل، حرکات فیزیوتراپی، درمان طب سنتی و در نهایت جراحی رباط زانو وجود دارند. حال در ادامه به ترتیب تمام این موارد درمانی را بررسی می‌کنیم.

1- استراحت و مراقب برای درمان پارگی

در ابتدا برای درمان پارگی رباط زانو اقدامات مراقبتی پیشنهاد می‌شود. به‌طور معمول گفته می‌شود سعی کنید به مدت 3 هفته به زانوهایتان فشاری وارد نکنید و به استراحت بپردازید. با عصا راه بروید که زانو وزن و فشار زیادی را تحمل نکند.

به مدت 3 هفته باید زانوبند ببنید، زانوبند را می‌توانید از تجهیزات پزشکی تهیه کنید. توجه داشته باشید که یک زانو بند استاندارد بخرید که کیفیت خوبی داشته باشد. حتی روزانه در چند وعده می‌توانید از کمپرس سرد استفاده کنید تا تورم و التهاب را کاهش دهید.

این استراحت و مراقب در صورتی می‌تواند موثر باشد که به تازگی آسیب‌دیدگی در ناحیه زانو و رباط صلیبی پیش آمده باشد، در غیر این صورت اگر درد و آسیب‌دیدگی کهنه‌ای دارید که مدت زیادی از آن گذشته دیگر این روش مراقبتی موثر نخواهد بود و بهتر است مستقیم به سراغ حرکات فیزیوتراپی که در ادامه شرح می‌دهیم بروید.

2- درمان پارگی رباط زانو با انجام حرکات فیزیوتراپی

اولین حرکت فیزیوتراپی که بیشتر برای آسیب‌دیدگی‌های تازه استفاده می‌شود مطابق تصویر زیر است. ابتدا روی زمین دراز می‌کشید و سپس زانوی خود را به آرامی به سمت بالا جمع می‌کنید و به حالت قبل برمی‌گردانید. برای انجام این حرکت پاشنه پا باید روز زمین بسابد و به هیچ وجه از روی زمین بلند نشود.

حرکت دوم بسیار حرکت ساده ولی در عین حال موثر است. روی زمین همانند تصویر زیر بنشینید و عضلات ران را سفت کنید و با پشت زانو به زمین فشار وارد کنید. این فشار و انقباض را به مدت 5 ثانیه نگه دارید و 20 الی 30 مرتبه پشت سرهم انجام دهید. دو وعده در طول روز برای این حرکت کافی خواهد بود.

حرکت سوم با استفاده از یک کش بلند قابل اجرا است. یک سر کش را به مچ پاهایتان ببندید و سر دیگر آن را به یک جای محکم وصل کنید که جدا نشود. اگر گیره‌ای بر روی دیوار پیدا نکردید، می‌توانید به یک در وصل کنید و در را به‌طور کامل ببنید تا محکم شود. برای انجام این حرکت هم باید پاهایتان را روی زمین قرار دهید که زاویه 90 درجه به خود بگیرد و سپس به آرامی به حالت اولیه و باز برگردانید.

دقت داشته باشید که کش حتما در حالت فشرده و کشیده قرار بگیرد تا فشار مورد نظر به زانو وارد شود. این حرکت را حتماً به صورت نشسته و بر روی صندلی و دقیقاً مطابق تصاویر زیر انجام دهید. زمانی که پا را پایین آوردید چند ثانیه مکث داشته باشید و مجدد بالا ببرید. به اندازه 40 مرتبه این حرکت را پشت سرهم انجام دهید و یک وعده در روز هم کفایت می‌کند.

حرکت بعدی به این صورت است که دراز می‌کشید و پای سالم را تا زانو بالا می‌آورید. پای آسیب دیده را همانطور که در تصویر مشاهده می‌کنید بدون اینکه زانو خم شود، کاملاً صاف بالا آورید و در نزدیکی زانوی مخالف قرار دهید و به مدت 5 ثانیه آن را نگه‌دارید. سپس به آرامی به حالت قبلی برمی‌گردانید. این حرکت روزی دو وعده با 20 تکرار پشت سرهم پیشنهاد می‌شود.

با دیدن علائم پارگی رباط صلیبی به انجام این حرکت‌های فیزیوتراپی مشغول شوید تا به مرور زمان بتوانید به درمان پارگی رباط صلیبی بدون جراحی بپردازید. درصورتی که حرکات فیزیوتراپی دردی را درمان نکرد باید به سراغ روش‌های دیگری برویم.

3- طب سنتی برای درمان پارگی رباط صلیبی

برای درمان پارگی رباط صلیبی بدون جراحی روش دیگری با عنوان طب سنتی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی از داروهای گیاهی در طب سنتی وجود دارد که خاصیت ضد التهابی بالایی دارند. همانطور که می‌دانید در روزهای ابتدایی پارگی رباط صلیبی تورم و التهاب در حالت اوج خود قرار دارد.

طب سنتی برای درمان پارگی رباط صلیبی این التهابات را به خوبی کاهش می‌دهد. حتی در مواقعی نیز روغن‌ها و داروهای گیاهی وجود دارند که برای ترمیم و بازسازی رباط خواص فوق‌العاده‌ای دارند. با این حال اگر قصد استفاده از هرکدام این داروهای گیاهی و سنتی را دارید ابتدا مشورت با یک پزشک را در اولویت کار خود قرار دهید.

4- درمان پارگی رباط صلیبی با عمل جراحی

در مواقعی با توجه به تشخیص و نظر پزشک تنها راه چاره عمل جراحی خواهد بود. بطور کل 3 نشانه وجود دارد که پزشکان را مجاب به عمل جراحی برای درمان پارگی رباط صلیبی می‌کنند.

1. آب آوردن زانو
2. ناپایداری و خالی کردن زانو
3.  قفل کردن زانو (عدم حرکت)

در این سه حالت بیمار حتماً باید عمل جراحی شود، چه جوان و چه مسن! در این جا عمل جراحی خود به چند دسته تقسیم می‌شود که با توجه به میزان و شدت پارگی رباط پزشک گزینه اصولی و صحیح را انتخاب کرده و به درمان رباط زانوی بیمار خود می‌پردازد.

علائم پارگی مجدد رباط صلیبی بعد از عمل

تعدادی از افراد پس از عمل جراحی نیز مجدد دچار پارگی رباط صلیبی می‌شوند. عوامل متعددی در پارگی مجدد رباط صلیبی نقش دارند. برخی از این علائم عبارتند از:

• عدم رعایت پروتکل‌های مراقبتی پس از عمل توسط بیمار
• برخی مشکلات تکنیکی در جراحی توسط پزشک
• فشار مضاعف و بیش از اندازه بر زانو بعد از عمل
• انجام فعالیت‌های سنگین زیر 6 الی 9 ماه
• آسیب‌های فیزیکی

برای اینکه از اینگونه علائم پارگی مجدد رباط صلیبی بعد از عمل جلوگیری کنید باید ابتدا نکات مهمی که جراح به شما گفته را به درستی پس از عمل اجرا کنید و فشاری به زانوهایتان وارد نکنید. باید زمان بگذرد تا بازسازی و ترمیم بافت‌های پیوندی شکل بگیرد. همچنین انجام برخی از حرکات فیزیوتراپی می‌تواند نقش مثبتی در تقویت رباط‌ها و ترمیم آنها بعد از عمل ایفا کند.

جمع بندی

علائم پارگی رباط صلیبی زانو شامل درد شدید، التهاب و تورم، خالی کردن زانو، عدم ثبات در راه رفتن و غیره است. همانطور که در ابتدا عرض کردیم، دانستن این علائم به شما عزیزان کمک می‌کند هر زمانی که این اتفاق ناخوشایند برایتان پیش آمد به موقع متوجه شوید و به پزشک مراجعه کنید تا از آسیب بیشتر جلوگیری شود و زودتر روند درمانی را شروع کنید.

اگر بخواهید می‌توانید با انجام یک تست پارگی رباط صلیبی در خانه متوجه شوید که آیا این اتفاق افتاده یا خیر، اما باز با این حال مراجعه به پزشک چه برای تشخیص و چه برای دریافت راهکارهای درمانی همیشه در اولویت است. ممنون از اینکه تا پایان با ما همراه بودید…